Elmas mı? Pırlanta mı?

        Bu yazımı, pırlanta uzmanı olduğumdan beri  gerek verdiğim eğitimlerde gerekse günlük hayatta bana sıklıkla sorulan "Elmas  ile pırlantanın farkı nedir?" sorusunun genel bir cevabı olarak yazıyorum:)

Ham elmas şekilleri

      Aslına bakarsanız bu sorunun cevabı yok. Neden mi? Çünkü elmas da pırlanta da aynı şey...Farklı algılanmasının pek çok sebebi var...Temel neden ise farklı dillerden dilimize geçen kelimelerin yanlış kullanımı sonucunda oluşan yanlış sektörel  dil.

       Elmas, pırlantanın ham hali, yani işlenmemiş, doğadan çıktığı halidir. Elmas karbondan kristallenmiş bir mineraldir.

       Pırlanta, brillant kelimesinin Türkçe'deki kullanımıdır. Yani elmas'ın yuvarlak ve 57 fasetli (faset ışığı kıran yüzeylere verilen isimdir) kesilmiş halidir. Farklı kesimlerde elmaslar olabilir: Kalp, prenses, oval, markiz...vb. Pırlanta kesim yani "brilliant cut", şimdiye kadar icat edilmiş kesimlerin en popüler olanıdır. Fasetlerin geometrisinden dolayı ışığı oldukça iyi kırar ve yansıtır.Bu yüzden de bakarken gözlerimizin kamaşması doğaldır:)

Pırlantanın önden ve yandan görünümü

       Türkiye'de elmasın diğer kesimleri de (oval, markiz, prenses...vb.) "pırlanta" olarak  adlandırılmaktadır. Bu da yine doğru bilinen yanlışlardandır.

Elmas ve pırlanta 

          Gelelim en büyük karışıklığa... Ülkemizde “elmas kesim” olarak bilinen kesim, aslında  “gül kesim”dir (rose cut). Avrupa'da 16.yy ortalarından itibaren kullanılan bu kesim, Türkiye'de de yaygın olarak kullanılmış ve çok sevilmiştir.

Bir "gül kesim" örneği ön, yan ve arkadan görünüş

       Gül kesim, geniş petek benzeri fasetlerden oluşmaktadır. Faset sayısı 3,6,12,18,24 olabilir. Az sayıda faset bulundurduğundan, taşın yüzeyine çarpan ışık sadece yüzeyden yansır. Bu kesimin pırlanta kadar parlamamasının nedeni budur. 

       Kesim şekli olarak pırlanta kadar parlamasa da, mücevhere dönüştüğünde parlayan hatta son yıllarda çok da revaçta olan bir kesimdir gül kesim. 

       Mücevher olarak en çok beğenilen tarz antik (vintage) görünümlü olanlardır. Sıkça görebileceğiniz modelleri sizler için sıraladım.

1- Alaroz, 2- Divanhane, 3- Gül, 4 -Damla gül

Benim favorim ise ;

Ürün üzerinde özellikle küçük taşlardaki kesim farkını görebilirsiniz.

biraz daha Art Deco detaylar!

       Aslında  "elmas " ve "pırlanta" aynı maddedir. Pazarlama ve yanlış oluşturulan sektörel jargondan dolayı sanki iki farklı maddeden veya değerli taştan söz ediliyor gibi bir algı söz konusu. 

        Bu yazıyı okuduktan sonra Türkiye'deki herhangi bir kuyumcuya gidip "gül kesim"'i sorduğunuzda garip bakışmalar ve sessizlikler olması büyük olasılıktır! Elmas dediğinizde ise anlaşmak çok kolay.

       Yurt dışından alışveriş yaparken "diamond (elmas)" istediğinizde, kuyumcular ellerindeki tüm kesim elmasları size sunacaklardır. Ancak Türkiye'de bilinen elması istiyorsanız, özellikle "gül kesim (rose cut)"i belirtmeniz gerekli. 

       Sonuç olarak evrensel olarak anlaşılan pırlanta ve elmasın aynı şey olduğu... Zaten sözlüklere de bakarsanız pırlanta ve elmas aynı şekilde İngilizceye çevrilir (diamond). 

Siz bu farkları biliyor muydunuz?

İyi alışverişler:)