Harem Sergisi ve Osmanlı Saray Mücevherleri

         Bu hafta başında ne zamandır yapmak istediğim bir şeyi yaptım, işi gücü bırakıp Topkapı Sarayı'na Harem-i Hümayun Sergisine gittim...

        Aslında sergi 13 Haziranda açıldı ama ben 18 Eylül'ü bekliyordum. Çünkü sergi ile birlikte, bir de seminer programı sürdürülüyor. Bu seminerlerde konusunda uzman araştırmacılar, Harem'in bilinmeyen yönlerini paylaşıyorlar katılımcılarla. Benim katıldığım seminer Prof. Dr. Gül İrepoğlu'nun "Harem ve Mücevher" konulu semineriydi. Günler öncesinden yerimi ayırtıp ön sıralardan dinledim Gül Hanım'ı...Yıllardır bu konu hakkında çalıştığını, emek verdiğini bildiğim için ayrı bir mutluluk duydum dinlerken.  Gül hanım anlattıkça anlatıyor, bir ara baktım herkes nefesini tutmuş dinliyor... Sunum tabii ki görsellerle desteklenmiş, şimdiye kadar hiç görmediğimiz mücevher eşyalar; takılar, hançerler, mücevher kutuları, yelpazeler, parfüm topları, satranç takımı, beşik ve niceleri...Geçmiş yüzyıllara dokunuyoruz hep beraber, bir bakıyorum 18.yy dayım, sonra 16.yy da bir bakıyorum seminer salonundayım...Aklımdan geçen düşünceler sayısız: Bu mücevherleri kimler yaptı? Kim bilir ne kadar zamanlarını aldı? Yaparken hayalleri neydi? Eserleri bitirdikten sonra onlar da bizim kadar hayran oldu mu? Ya bu eşyaları kullananlar ne hissetti ? Yıllardır dünyanın farklı ülkelerinde çok çeşitli taşlar görmüş olan ben bile bazı şeyleri algılamakta zorlandım...Çünkü artık o taşların çıkarıldığı madenler bile yok, o kesim şekilleri yok, o mıhlama teknikleri yok. Kendi verdiğim eğitimlerde katılımcılara sorarım "Pırlanta sonsuza kadar" (Diamond is forever)  sloganı sizce doğru mu diye. Aslında doğru cevap şu olmalı: Mücevher sonsuza kadar...Neden mi? İşte en büyük kanıtı bu sergi: Yapanlar, kullananlar ortada yok ama bu değerli nesneler hala duruyor bize o zamanları anlatıyor, belki daha nice yüzyıl daha anlatacaklar...

         Kesinlikle katıldığıma çok memnun olduğum bir seminerdi bu. Kötü haber; harem seminerleri kapsamında mücevher ile ilgili başka seminer yok! İyi haber; Prof. Dr. Gül İrepoğlu senelerdir yaptığı çalışmaları bir kitapta topladı ve bu kitap geçen hafta yayınlandı.

        Osmanlı Saray Mücevheri - Mücevher üzerinden tarihi okumak adlı kitap mutlaka edinilmesi, okunması, koleksiyonlara katılması gereken bir eser. Tabii ki aldım ve fırsatını bulmuşken imzalattım bile!

        

        Seminerden sonra sıra Harem'i gezmeye geldi. Ancak daha öncesinde Osmanlı mutfağının ünlü şerbeti Demir Hindi (Temr-i Hindi) ortamın tadına tat kattı. 

          Rehber eşliğinde harem gezisi pek neşeli geçti. Ağalar, cariyeler, sultanlar, şehzadeler ve padişahların yaşamı ve yaşama alanları...İhtişam, düzen ve itaat... Düşününce saray hayatının pek de kolay olmadığını hemen anlıyor insan. 

     

         Hasahırlara gelince sergiye giriyoruz. Harem hayatına dair pek çok şey görüyoruz: Kumaşlar, elbiseler, mücevherler, çocuk eşyaları, belgeler ve daha niceleri...Tabii ki algıda seçicilik diye birşey var ve benim gözüm mücevherlere takılıyor. Hatta epeyce vakit harcıyorum, dönüp tekrar tekrar bakıyorum. Aklımdan şu çılgınca fikir geçiyor: Bu mücevherlerin üzerindeki elmasları tek tek sayıp, ekspertizini yapmam gerekse acaba kaç günde bitiririm...(Mıhlanmış taşa bakıp ekspertiz yapmak, hele de antika değeri olan mücevherde oldukça uzun sürer). Kendime gülüp, yola devam ediyorum.

     Ne yalan söyleyeyim biraz hayal kırıklığım oldu çünkü beklediğim bazı parçalar yoktu sergide...Favori parçam ise; üstü elmas kaplı fincan zarfı takımı, saray yaşamında lüksün ve zarafetin günlük hayata nasıl uygulanacağının bir örneği...

    Büyülenmiş olarak çıkıyorum saraydan, elimde kitabım...


Sergiyi görmek isteyenler 15 Ekim'e kadar ziyaret edebilirler.

Mücevher aşkı ile,